“Kriza e vërtetë e fertilitetit! Pse njerëzit nuk munden të kenë familjet që dëshirojnë”

Nga FLORENCE BAUER

Pse njerëzit nuk munden të kenë familjet që dëshirojnë

Çfarë po ndodh me normat e lindjeve në të gjithë botën? Duket se pothuajse çdo ditë bombardohemi me tituj alarmues rreth numrit të lindjeve në një vend tjetër që arrin një nivel të ulët historik. Në disa vende, si Ukraina dhe Koreja e Jugut, shkalla e lindjeve ka rënë mesatarisht nën një fëmijë për grua. Edhe në vendet me fertilitet tradicionalisht të lartë, shkalla po bie. Turqia, për shembull, ka parë normën e saj të bjerë nga 2.2 në nën 1.5 brenda vetëm një dekade. Trendet e fertilitetit në pjesën më të madhe të hemisferës veriore duket se po shkojnë vetëm në një drejtim: poshtë.

Pse po ndodh kjo? Kur pyeten se sa fëmijë duan, shumica e njerëzve, në përgjithësi, thonë dy ose më shumë. Pra, diçka duhet ta bëjë të vështirë për njerëzit që të kenë numrin e fëmijëve që dëshirojnë, duke i bërë ata të ndryshojnë planet e tyre familjare, ndërsa kalojnë në etapat e jetës.

Raporti më i ri nga UNFPA, Fondi i Kombeve të Bashkuara për Popullsinë, tani hedh dritë mbi atë që i pengon njerëzit të kenë familjet që duan. Ne pyetëm 14,000 njerëz në 14 vende të botës për të kuptuar sfidat me të cilat ata përballen.

Pengesa më e madhe është ekonomike. Më shumë se gjysma e njerëzve (54 përqind) thanë se gjendja e tyre financiare, mungesa e strehimit të përballueshëm, pasiguria në punë apo kostoja e lartë e kujdesit për fëmijët ka luajtur ose mund të luajë një rol në mospasjen e numrit të fëmijëve që dëshironin.

Faktorë të tjerë përfshijnë probleme shëndetësore si infertiliteti (24 përqind), frika për të ardhmen (19 përqind) dhe normat seksiste e problemet në çift. Kjo përfshin njerëzit që nuk gjejnë partnerin e duhur për të pasur fëmijë (14 përqind) dhe një rritje të beqarisë, e nxitur pjesërisht nga qëndrimet dhe vlerat divergjente gjinore që kanë të rinjtë burra dhe gra. Gjithashtu, përfshin njerëz që e gjejnë të pamjaftueshëm kontributin e partnerit të tyre në lehtësimin e barrës së kujdesit në familje (11 përqind).

Raporti përshkruan një pamje të një bote ku, një numër i madh njerëzish, thjesht nuk janë në gjendje të kenë familjet që duan. Midis njerëzve mbi 50 vjeç, të cilët i kanë kaluar vitet e tyre të lindjes së fëmijëve, një shifër e madhe prej 40 përqind thanë se përfunduan me më pak fëmijë sesa kishin shpresuar.

Çuditërisht, edhe në vendet me shkallë të ulët lindshmërie, ka ende mjaft njerëz që kanë pasur më shumë fëmijë sesa kanë dashur. Kjo sugjeron që njerëzit ende përballen me vështirësi në marrjen e kontracepsionit dhe shmangien e shtatzënive të padëshiruara. (Dhe, sigurisht, ky problem është shumë më i rëndë në vendet me shkallë të lartë lindshmërie.)

Me kaq shumë njerëz që nuk janë në gjendje të krijojnë familjet që dëshirojnë dhe me një gamë kaq të gjerë arsyesh që ndikojnë në vendimet e tyre, mesazhi i raportit për qeveritë e shqetësuara për të ardhmen demografike të vendit të tyre është i qartë: Shkalla e ulët e fertilitetit nuk është kriza e vërtetë; kjo është vetëm një simptomë. Kriza e vërtetë është dështimi ynë për të hequr pengesat që i pengojnë njerëzit të arrijnë ëndrrat e tyre familjare dhe të kenë numrin e fëmijëve që dëshirojnë.

Gjetjet e raportit na ndihmojnë gjithashtu të kuptojmë pse kaq shumë përpjekje të qeverive për të inkurajuar më shumë lindje me “bonuse për fëmijë”, lehtësime tatimore ose stimuj të tjerë financiarë kanë dështuar. Kostot e të pasurit një fëmijë, si financiarisht ashtu edhe në aspektin e mundësive të humbura të karrierës, veçanërisht për gratë, janë përgjithësisht aq të larta sa edhe pagesat bujare qeveritare mbulojnë vetëm një pjesë të vogël.

Për më tepër, mbështetja financiare nuk zgjidh shumë nga problemet e tjera, që ndikojnë në zgjedhjet e njerëzve. Çfarë ndodh me vështirësitë me të cilat përballen shumë të rinj në gjetjen e një partneri të përshtatshëm? Po me normat shoqërore që ende e vendosin barrën kryesore të kujdesit për fëmijët drejtpërdrejt mbi supet e grave? Po me zgjedhjen e vështirë që shumë gra, në veçanti, janë ende të detyruara të bëjnë midis lindjes së fëmijëve dhe pasjes së një pune? Po me frikën që shumë njerëz kanë për të ardhmen e tyre dhe të ardhmen e planetit tonë?

Krijimi i një bote ku njerëzit mund të kenë familjet që dëshirojnë kërkon më shumë sesa thjesht lëmoshë financiare. Ushtrimi i presionit mbi njerëzit për të pasur më shumë fëmijë nuk ndihmon aspak. Në fakt, kjo rrezikon të minojë të drejtat riprodhuese të njerëzve dhe të zhbëjë progresin e fituar me mund për barazinë gjinore.

Në vend të kësaj, ne kemi nevojë që qeveritë t’i dëgjojnë sinqerisht shqetësimet e të rinjve dhe t’i marrin seriozisht ato. Ne kemi nevojë që qeveritë të tregojnë se nuk do të sakrifikojnë të drejtat e barabarta të grave dhe lirinë e tyre për të marrë vendime në lidhje me trupat e tyre për hir të numrit të popullsisë. Ne kemi nevojë që qeveritë të rrisin mbështetjen për njerëzit kur bëhet fjalë për gjëra të tilla si strehimi i përballueshëm dhe kujdesi për fëmijët, puna fleksibël dhe politikat e lejes prindërore, parandalimi dhe trajtimi i infertilitetit, si edhe promovimi i normave gjinore më të barabarta.

Pra, ajo që na duhet është krijimi i shoqërive që janë vërtet miqësore ndaj fëmijëve dhe familjeve, që ruajnë e përparojnë barazinë gjinore e të drejtat riprodhuese dhe respektojnë plotësisht të drejtën e njerëzve për të mos pasur fëmijë.

Nuk ka një buton të vetëm që qeveritë mund ta shtypin për të rritur apo ulur lehtësisht normat e fertilitetit kur të duan ata. Por ata mund të zhdukin pengesat që qëndrojnë midis njerëzve dhe dëshirave të tyre riprodhuese, duke siguruar që të gjithë të kenë numrin e fëmijëve që dëshirojnë.

Florence Bauer është Drejtoresha Rajonale për Evropën Lindore dhe Azinë Qendrore e UNFPA-së, Fondit të Kombeve të Bashkuara për Popullsinë.